Κύστη ωοθήκης

Κύστη ωοθήκης είναι μια από τις πιο συχνές γυναικολογικές παθήσεις σε νέες γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Σε κάποιες περιπτώσεις όμως, μπορεί να εμφανιστούν ακόμα και σε γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση. Το μέγεθος της κύστης μπορεί να φτάσει σε διάμετρο έως και πολλά εκατοστά. Πρέπει να είναι σαφές ότι οι περισσότερες από αυτές τις κύστες είναι αθώες και δεν κρύβουν κάποιο κίνδυνο για κακοήθεια. Έτσι, δεν υπάρχει λόγος για πανικό αλλά πρέπει να αντιμετωπίζονται με προσοχή. Οι κίνδυνοι που μπορεί να κρύβονται σε μια κύστη (εκτός όμως από την κακοήθεια), είναι η αιμορραγία, ή ρήξη της κύστης, η συστροφή και άλλα. Επίσης, μπορεί να είναι η αιτία για υπογονιμότητα ή να πιέζει τα γειτονικά όργανα όπως τον ουρητήρα ή το έντερο.

Τα συχνότερα συμπτώματα της κύστης στην ωοθήκη είναι:

• Ορμονικές διαταραχές, που προκαλούν απουσία περιόδου, αιμορραγία, αστάθεια στον κύκλο και την περίοδο,
• Πόνος στην κοιλιά, που συνήθως εμφανίζεται στην περίοδο ή τη σεξουαλική επαφή,
• Πρήξιμο ή βάρος στην κοιλιά, όταν πρόκειται συνήθως για κάποια μεγάλη κύστη,
• Πόνος στους μαστούς, κυρίως κατά την περίοδο

Η διάγνωση της κύστης στην ωοθήκη γίνεται όταν μια γυναίκα ζητήσει βοήθεια από το γυναικολόγο της, κυρίως για να διερευνήσει κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα. Πολλές φορές μπορεί να είναι και τυχαίο εύρημα, κατά τη διάρκεια του τακτικού γυναικολογικού της ελέγχου. Η βασικότερη μέθοδος για τη διάγνωση είναι το υπερηχογράφημα. Σπανιότερα χρησιμοποιούμε σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα και αξονική ή μαγνητική τομογραφία. Επίσης, μπορεί να είναι χρήσιμες και κάποιες εξετάσεις αίματος («καρκινικοί δείκτες») μπορούν να βάλουν την υποψία ύπαρξης κάποιας κακοήθειας, χωρίς όμως να έχουν καλή διαγνωστική αξία.

Ο τρόπος που θα επιλέξουμε να αντιμετωπίσουμε μια κύστη στην ωοθήκη εξαρτάται από το αν υπάρχουν ή όχι συμπτώματα, από το μέγεθος της κύστης αλλά και από την εικόνα της στο υπερηχογράφημα και αν οι χαρακτήρες της είναι ύποπτοι για κακοήθεια ή όχι. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται όταν η κύστη εμφανιστεί για πρώτη φορά στην εμμηνόπαυση. Παλαιότερα, ήταν αρκετά συνηθισμένη η χορήγηση αντισυλληπτικών χαπιών, που όπως όμως φάνηκε από επιστημονικές μελέτες δεν έχει κανένα αποτέλεσμα και σήμερα θεωρείται άσκοπη και περιττή.

Γενικότερα, οι μικρές κύστες, που δεν έχουν ύποπτα χαρακτηριστικά στο υπερηχογράφημα, δεν πρέπει απαραίτητα να αφαιρεθούν και μπορούμε να είμαστε πιο συντηρητικοί στην αντιμετώπιση τους, χωρίς όμως να είμαστε και επιπόλαιοι. Πρέπει να αξιολογήσουμε με προσοχή την κάθε κύστη. Απαραίτητη είναι η αφαίρεση όταν υπάρχει οποιαδήποτε υποψία για κακοήθεια ή όταν το μέγεθος είναι μεγάλο και προκαλεί ενοχλητικά συμπτώματα.

Η καλύτερη μέθοδος αφαίρεσης είναι η λαπαροσκόπηση, όταν η κύστη φαίνεται «αθώα» και δεν κρύβει κάποιο σημαντικό κίνδυνο κακοήθειας. Τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκόπησης είναι σημαντικά έναντι του «ανοιχτού» χειρουργείου (λαπαροτομία). Ο χρόνος αποθεραπείας και ο πόνος είναι πολύ λιγότερος και η γυναίκα μπορεί πολύ γρήγορα και άνετα να επιστρέψει στις καθημερινές δραστηριότητες της.

Ο στόχος μας πάντα είναι να αξιολογήσουμε όσο καλύτερα την επικινδυνότητα ή όχι μιας κύστης ώστε να αποφύγουμε, οπού μπορούμε, τις άσκοπες επεμβάσεις.